Strategie slaat terug! Mintzberg, Ahlstrand, Lampel

Veel strategieën zijn standaard, weinig specifiek en inspireren niet. En een strategie die niet inspireert is eigenlijk helemaal geen strategie. Zo begint het boek Strategie slaat terug! van o.a. Henry Mintzberg. Het boek is min of meer een klaagzang over hoe organisaties strategische plannen opstellen en uitvoeren. 


Strategos
Het woord 'strategie' stamt af van het Griekse woord strategos, dat generaal betekent. Wie kent het spelletje Stratego niet? Met de bommen, de verkenners en de Maarschalk. En net als in het leger, waar men "een missie heeft", willen organisaties ook een missie formuleren. Veel van wat we in organisaties doen is dus afkomstig van de militairen. De Engelsen zeggen zelfs "to fire someone" in het bedrijfsleven..... 

In de colleges over Prestatiemanagement, Procesmanagement, Kwaliteitsmanagement en Logistiek die ik verzorg gaat het natuurlijk regelmatig over de strategie van de organisatie. Wat wil men bereiken? Waarom? Wat betekent dat? Wat moet er dan gebeuren? Gaat iedereen daar dan ook voor? Maar vooral ook, ken jij de strategie van je organisatie? Ben je het ermee eens? Wat betekent de strategie voor jou persoonlijk?

Is strategie wel zinvol?
In het boek 'Strategie slaat terug!' wordt aangegeven dat steeds meer managers zich tegenwoordig afvragen of er voor grote bedrijven enig voordeel is verbonden aan het weloverwogen nadenken over een algehele strategie. Het grijpen van kansen die zich plotseling voordoen of het snel en adequaat reageren op tegenslagen zou wel eens zinvoller kunnen zijn. Het ontbreken van een strategie hoeft niet te betekenen dat een organisatie faalt. Het opzettelijk achterwege laten van een strategie kan de flexibiliteit in een organisatie verhogen. Organisaties met strakke controles, scorecards, sterk geformaliseerde procedures kunnen het vermogen om te experimenteren en te innoveren verliezen. Er zijn namelijk succesvolle organisaties die al jaren "in business zijn" zonder geschreven strategisch plan, geen op schrift gestelde doelstellingen en geen missieverklaring. Andersom zijn er falende bedrijven met mooie strategische plannen. Strategieën kunnen voor organisaties fungeren als oogkleppen voor een paard. Als men in vreemde wateren een vooraf uitgezette koers aanhoudt, komt men makkelijk in aanvaring met een ijsberg. 


Walter Kiechel schreef over een onderzoek waaruit was gebleken dat slechts 10% van de strategieën succesvol werd geïmplementeerd. Natuurlijk wordt mislukking bijna altijd toegeschreven aan de implementatie. Onze strategieën waren slim, zeggen de bedenkers ervan; het probleem ligt bij de sufferds die ze implementeerden.

Mao Zedong zei dat een lange reis begint met een enkele stap. Grote strategieën ontstaan uit kleine initiatieven. Zet eens een eerste stap, de wereld ziet er vanuit die nieuwe positie anders uit waardoor je weer nieuwe kansen ziet. Denk je met schaken steeds 10 zetten vooruit en moet je je strategie steeds bijstellen omdat het bord en na 1 of 2 zetten toch weer anders uitziet of doe je een zet en reageer je flexibel op de nieuwe stellingen? Je weet natuurlijk op hoofdlijnen wat je wilt en wat je wel wilt doen en niet wil doen om dat te bereiken, maar je hebt niet 10 stappen vooruit gedefinieerd.



Het menselijk gedrag kent een fundamentele paradox - hoe onvoorspelbaarder de wereld wordt, des te meer gaan we voor onze steun bijgelovig op zoek naar prognoses, voorspellingen en plannen om te bepalen wat we moeten doen. Bijgelovigen nemen in aantal en intensiteit toe wanneer onze omgeving onaangenamer en onvoorspelbaarder wordt. Mensen neigen onder extreem ambigue omstandigheden tot hulpeloosheid. Wanneer mensen het gevoel hebben dat ze hun greep op zaken verliezen, ontstaat een tendens naar inactiviteit - niets ondernemen. Bijgeloof kan dus leiden tot een gevoel van controle, omdat het stimuleert tot nodige activiteiten/ doen. En doen is bepalend voor succes, niet wat we plannen. Een mooi verhaal in het boek is dat van een groep wandelaars die hopeloos verdwaalt zijn in de Pyreneeën en geen hoop meer hebben weer in de bewoonde wereld te kunnen komen, totdat ze een kaart vinden. Op basis van de kaart gaan ze een route uitstippelen, lopen en.... ze zien een dorp in de verte. Ze geven in de bewoonde wereld aan dat wanneer ze de kaart niet hadden gevonden het niet best was afgelopen met ze in die Pyreneeën. En dan ziet een oplettende toehoorder dat ze een kaart van de Alpen gevonden hebben!


Meer weten?
'Strategie slaat terug' is een leuk boek met sprekende voorbeeld maar af en toe ook minder interessante artikelen. Zeker de moeite waard!

Reacties

Populaire posts van deze blog

Lean Six Sigma: de Measure fase (meten)

GAP-model of Servqual-model: klantverwachting overtreffen

Wie heeft mijn kaas gepikt? Samenvatting Johnson & Blanchard