Buurtzorg Nederland: celstructuur, waarden, motivatie, succes

In de trainingen/ colleges/ workshops/ opleidingen die ik verzorg komt Buurtzorg Nederland wel eens ter sprake. Ik heb over Buurtzorg Nederland elders op deze blog ook al eens geschreven, zie: http://gossekorte.blogspot.com/2011/01/ben-kuiken-de-laatste-manager.html


Buurtzorg Nederland is in 2007 opgericht door Jos de Blok. Buurtzorg Nederland is een nieuwe en succesvolle thuiszorgorganisatie die in bijna vier jaar van een team van vijf mensen groeide naar een organisatie van 3500 medewerkers. Het leverde Buurtzorg Nederland een Gouden Gazelle (van het Financieel Dagblad) op voor snelst groeiende onderneming in Oost-Nederland. Onlangs gaf Jos de Blok in EO's radioprogramma 'In Dit is de Zondag' over het succes van Buurtzorg Nederland en haar celstructuur/ zelforganisatie. Zie (of hoor): http://www.eo.nl/programma/ditisdezondag/2010-2011/page/_Het_moet_weer_gaan_over_de_zorg_van_de_mensen_/articles/article.esp?article=12445435


In die radio-uitzending geeft Jos de Blok aan dat hij als verpleegkundige in 2007 Buurtzorg Nederland begonnen is omdat de grote thuiszorginstellingen waarvoor hij werkte hem gingen tegenstaan. Hij vond het mooie van het verpleegvak (toen hij in 1985 begon) de afwisseling qua cliënten in de wijk, de vrijheid, het helpen van mensen. Hij was verantwoordelijk voor een eigen wijk, kon terugvallen op een aantal goede collega's en er was geen organisatie waar je "last van had". Ze hadden in 1985 geen leidinggevenden of management dus collega's regelden dingen onder elkaar. Vanaf jaren '90 werden de zorgorganisaties groter en kwam er meer management. Hij merkte dat het bij die grotere organisaties lastiger werd om het verpleegvak centraal te stellen. Het vak op een goede manier uitvoeren wordt daardoor bijna onmogelijk gemaakt. Het verpleegvak is volgens hem heel ambachtelijk werk. De zorg is echter binnen de grote organisaties heel technisch geworden. Productie leveren. De relatie met de patiënt staat niet meer centraal. 


Bij Buurtzorg Nederland heeft Jos de Blok een celstructuur ingevoerd, 'het nieuwe werken'  in optima forma. Buurtzorg Nederland heeft geen management team. Mensen die dag in dag uit met patiënten bezig zijn moet je de ruimte geven om hun werk in te richten en te doen. Daar moet het management niet te veel in sturen. Verpleegkundigen kunnen vaak beter zelf "knopen doorhakken"  dan dat het management dat voor hun kan doen. De mensen die buurtzorg leveren in Amsterdam-Oost weten vaak beter wat slim is om te doen dan een managementteam dat in Almelo zit.

Jos de Blok zegt dat je heel kritisch moet kijken naar hiërarchie in organisaties. Bij een hiërarchische organisatie is er voor de professional niet veel ruimte om te bepalen hoe het werk gedaan moet worden. Geef een groep goed opgeleide mensen de ruimte om binnen een gebied/ buurt alle problemen die ze tegenkomen op gebied van ziekte gezondheid etc. daar zelf antwoord op te geven. Laat ze het zelf organiseren en vraag wat ze nodig hebben om dat voor elkaar te krijgen. Binnen zo'n celstructuur worden dus waarden zoals ondernemend, betrouwbaar, klantgericht etc. enorm gestimuleerd. Medewerkers  worden binnen zo'n structuur niet gedemotiveerd, de organisatie is succesvol.


Bij een patiënt/ client moeten zo weinig mogelijk medewerkers langskomen, zegt Jos de Blok. Een hoogopgeleide verpleegkundige doet zoveel mogelijk alle handelingen zelf bij een client, bijvoorbeeld ook simpele handelingen zoals wassen waar een verpleegkundige te duur voor zou zijn. Verpleegkundigen willen dat ook zelf doen. Jos de Blok geeft aan dat omdat een verpleegkundige het zelf doet hij/zij een goed beeld krijgt van de situatie en toestand van de client. De Blok: "Bestuurders begrijpen vaak niet dat de inzet van hoogopgeleid personeel veel efficientere en betere zorg oplevert, waardoor organisaties tot dertig procent goedkoper kunnen werken. Elke wijkverpleegkundige begrijpt het direct." Uiteindelijk is dit ook goedkoper omdat er minder afstemming, overdracht, coördinatie en leiding nodig is. Jos de Blok: "Ik heb al die coördinatiemomenten eruit gehaald. Wij splitsen de zorg niet op. Er komt een verpleegkundige bij de cliënt thuis en die doet alles: intake, persoonlijke verzorging, wondverzorging, medisch-technische dingen. Het voordeel van alles in een hand leggen is dat de gemiddelde contacttijd toeneemt. Stuur je vier mensen, dan zijn ze alle vier onderweg, een korte tijd bezig en dat moeten ze ook nog afstemmen met elkaar."

Ik zag op de site van de EO dat Jos de Blok en Aart Pool ook een boek hebben geschreven over Buurtzorg, genaamd 'Buurtzorg: menselijkheid boven bureaucratie". Ik heb het boek besteld en zal er binnenkort verslag van doen op deze blog!

Gosse Korte: LinkedIN

bericht2enAbel@hotmail.com

Zoektermen: Buurtzorg Nederland, Zelforganisatie, Celstructuur, Zelfsturende teams, het nieuwe werken, zelforganisatie in de zorg